تجارت الكترونيك اهميت و رويكردهاي توسعه آن
تجارت الكترونيك اهميت و رويكردهاي توسعه آن
تقريبا در تمامي الگوهاي تجارت الكترونيك نوين ميتوان زنجيرهاي را متصور شد كه از تامينكننده اوليه تا مصرفكننده نهايي را در بر ميگيرد. اين زنجيره توسط چرخهاي متشكل از سه عامل اساسي اطلاعات، مواد و پول برقرار ميماند. از منظر اطلاعات ميتوان برنامه، پاسخگويي، ظرفيتهاي بازار و مشتريان، دانش ساخت و ارائه و از اين قبيل را مورد ملاحظه قرار داد. از منظر مواد نيز ميتوان به مواد اوليه، سوخت، تجهيزات واسط، محصولات و ابزار پشتيباني اشاره كرد. پول نيز جنبههايي چون سرمايه اوليه، اعتبارات و مبلغ مبادله را شامل ميشود. آنچه تجارت الكترونيك را از ديگر روشها متمايز ميكند، مداخله و نقشآفريني آن در تمامي موارد ياد شده است. بنابراين، ميتوان شرايطي را متصور شد كه در آن، تجارت الكترونيك منجر به افزايش ارزش، درآمد و سود ميشود.
كاهش هزينهها تنها يكي از نقشهاي تجارت الكترونيك در ايجاد ارزش براي مشتريان و ذينفعان ديگر از يك سو و افزايش درآمد و سود براي سازمان از ديگر سو است. تجارت الكترونيك با ايجاد ارزشهاي جديد باعث افزايش درآمد و سود ميشود. كاركردهاي عمده تجارت الكترونيك در اين راستا را ميتوان بهصورت زير برشمرد:
* دسترسي بهتر و سريعتر به مشتريان در اقصي نقاط دنيا كه علاوه بر ايجاد جذابيت براي مشتريان در بهرهبرداري بموقع از محصولات و خدمات، باعث حذف واسطهها و در نتيجه، كاهش هزينههاي مربوط ميشود.
* يكپارچگي اطلاعات و دنبال كردن پوياي وضعيت باعث سياستگذاري بهتر در زمينه قيمت ميشود و شرايطي را فراهم ميكند كه سازمان بهتر بتواند از طريق انعطافپذيري در قيمت به تثبيت خود در بازار كمك كند.
* هماهنگي فيزيكي و اطلاعاتي در ارائه محصول به بازار باعث تسريع در چرخه تامين و سرمايه ميشود و زمينه را براي نوآوري و تحرك بيشتر فراهم ميآورد. اين امر بويژه درباره محصولاتي كه چرخه عمر كوتاهتري دارند، از اهميت ويژهاي برخوردار است.
* انجام فعاليتها بهصورت همزمان باعث تسريع زمان و كاهش هزينههاي مربوط ميشود. در اين ميان، طراحي مناسب فرايندها از اهميت زيادي برخوردار است.
* افزايش امكان سفارشي شدن محصولات و خدمات كه در اين ميان، همواره سازمان ميتواند با ردگيري، عملكرد مشتري خود را متناسب با نيازها و خواستههاي وي تنظيم كند. از طرف ديگر، مشتري ميتواند با درك نحوه ارائه محصولات و خدمات و تبادل نظر با سازمان بين هزينه و نحوه دستيابي به آنها توازن ايجاد كند.
* استفاده بهتر از تمامي ساعات شبانهروز، بهطوريكه مشتري در هر زمان از امكان طرح درخواست خود به سازمان براي دريافت خدمات و محصولات برخوردار است.
* حجم وسيع اطلاعات ارائه شده از سوي سازمانهاي عرضهكننده درباره محصولات و خدمات متنوع يك يا چندين تامينكننده باعث افزايش حق انتخاب مشتري، صرفهجويي در زمان و در نتيجه افزايش درآمد تمامي تامينكنندگان خواهد شد.
* تبادل سريع وجوه باعث گردش سريعتر پول و در نتيجه افزايش شانس سازمان براي استفاده از فرصتهاي كسب درآمد خواهد شد.
با وجود تمامي موارد ياد شده در بالا، انطباق نظام تجارت الكترونيك يك سازمان با كاركردهاي آن بسيار تعيينكننده است. طراحي الگوي مورد استفاده براي هر سازمان بايد بر اساس نيازها، ويژگيها و اهداف و نيز شناخت صنعت و محيط فعاليت آن باشد. نوع فناوريها و ابزارهاي مورد استفاده در سازمان از ديگر موارد قابل ملاحظه است. در جوامعي كه بسترهاي فيزيكي و فرهنگي مناسب وجود ندارد، ميتوان از تجارت الكترونيك بين سازمانهاي تجاري يا مشتريان صنعتي شروع كرد و كمكم آن را در سطح مشتريان توسعه داد.
موضوعي كه بايد مورد توجه جدي قرار گيرد، جايگاه تجارت الكترونيك در چارچوب كلان راهبردي سازمان است. اين رويكرد در هر سطحي بايد همسو با راهبردهاي ديگر سطوح و هماهنگ با راهبردهاي همعرض باشد. سناريوهاي متفاوتي براي استقرار نظام تجارت الكترونيك كارآمد در سازمانها توسط كسب و كارهاي حرفهاي و صاحبنظران مطرح شده است كه از جمله آنها ميتوان به الگوي پنج مرحلهاي اسكتيش اينترپرايز و پارسونز اشاره كرد. الگوي اسكتيش اينترپرايز شامل پنج مرحله: ترويج، اتصال، ورود، مبادله و يكپارچهسازي كسب و كار با بهرهگيري از زيرساختها و ابزار الكترونيك مربوط است.